فیروزه Turquoise
فیروزه کانی کمیاب و ارزشمند، به رنگ آبی متمایل به سبز است که بسیار خواهان دارد. این کانی به دست فیروزه تراشان شکل داده می شود و به عنوان نگین برای انگشتر، گردنبند، گوشواره و دیگر جواهرات به کار می رود. این سنگ فسفات آلومینیوم و از کوارتز نرمتر است. فیروزه به طور طبیعی در طیف وسیعی از رنگ های آبی آسمانی روشن تا سبز خاکستری یافت می شود.
سنگ فیروزه در مکان هایی به وجود می آید که میزان مس موجود در منطقه به میزان بالایی باشد. این سنگ بر اثر تاثیر محلولهای سطحی مس دار بر روی سنگ های غنی از Al2O3 و غنی از فسفر (فسفر به صورت آپاتیت در درون سنگ های آذرین وجود دارد) تشکیل می شود.
فیروزه آبی رنگ، دارای بهترین کیفیت است ولی رنگ سبز یا آبی کمرنگ فیروزه که از ارزش کمی برخوردار می باشد، فراوانی بیشتری دارد.
رنگ آبی فیروزه به خاطر وجود عنصر مس و رنگ سبز آن از عناصر آهن یا کرم به بوجود می آید، آنچه در اغلب فیروزه ها عمومیت دارد وجود رگه یا رگچه هایی سیاه یا قهوه ای رنگ برجسته است که مربوط به سنگ مادر تشکیل دهنده آن است.
این رگه ها گاه در طرح های منظم و غیر منظم شکل می گیرند که در چنین حالتی به آن شبکه عنکبوتی و در اصطلاح بازار ایران به آن فیروزه شجری می گویند.
اگر این طرح منظم و زیبا باشد، باعث افزایش ارزش فیروزه خواهد شد در حالی که اگر این شبکه نامنظم و به صورت نقطه و لکه ای باشد از ارزش فیروزه خواهد کاست.
کشورهای آمریکا، مکزیک، فلسطین، افغانستان و چین دارای منابع معدن فیروزه می باشند.
اما آنچه قابل توجه و مهم است این است که زیباترین و با کیفیت ترین نوع فیروزه با رنگآبی آسمانی بی نظیر در شمال شرق ایران در نزدیکی شهرستان نیشابور یافت می شود. زیباترین، نامورترین و پرخواهان ترین فیروزه در ایران، فیروزه نیشابور است که بیش از 2000 سال از نخستین استخراج آن می گذرد.
معدن این فیروزه در نزدیکی روستایی در نیشابور است که از سطح زمین 2012 متر بلندی دارد.
به سبب وجود این معدن در نیشابور، شهر فیروزه را به عنوان یکی از القاب نیشابور آورده اند.
هر چند که شهر فیروزه نام دیگر شهر بزغان است که قبلا یکی از بخشهای شهرهای شهرستان نیشابور بود و در سال 1380 به خاطر معادن فیروزه به شهر فیروزه تغییر نام یافت.
فیروزه یکی از ره آوردهای نیشابور به شمار می آید که فروشگاه های فراوانی در بخش های سیاحتی شهر نیشابور و مشهد این گوهر را به شکل های گوناگون عرضه می کنند.
افزون بر آنها رنگ فیروزه ای یک رنگ نماید برای نیشابور تلقی شده است و در دهه 1377 هجری از سوی شهرداری تلاش هایی باری فیروزه ای کردن رنگ دیوارها و مغازه های خیابان های اصلی شهر نیز انجام گرفت.
فیروزه به عنوان سنگی که یادآور رنگ آسمان است، در میان مردم از محبوبیت زیادی برخوردار است. در گذشته بر این باور بودند که فیروزه سنگی است که برای آرامش انسان آفریده شده است.
در طول تاریخ از این سنگ به عنوان سنگ شفای جهانی، زیبایی لباس و آراستن استفاده می شده است. هندی ها، چینی ها و تبتی ها این سنگ را برای موفقیت استفاده می کنند.
یونان باستان به این سنگ kallos lithos/callais (سنگ زیبا) می گویند.
بسیاری از فرهنگ ها، فیروزه را به عنوان سنگی مقدس و طلس خوشبختی و خوش شانسی یاد می کنند. قدیمی ترین یافته های فیروزه در مصر است که در مقبره های مربوط به 3000 سال قبل از میلاد، این سنگ را یافته اند.
گفته می شود که مصری های باستان فیروزه را گوهری مقدس می دانستند.
پادشاهان ایران باستان، از گوهرهای آبی آسمانی خصوصا فیروزه، برای تزئین دست و گردن استفاده می کردند و بر این باور بودند که این سنگ خوش رنگ آنها را در برابر مرگ غیر طبیعی محافظت می کند.
فیروزه نشانگر قدرت، ثروت و مسئولیت مهم استفاده کننده آن بوده است. یکی از فلاسفه قدیم ایران (قزوینی) نوشته است که پوشیدن و استفاده از فیروزه در تزئینات دست و نیز استفاده از آن در مهر کردن نامه ها باعث می شود که سخص استفاده کننده هرگز فقیر نشود.
استفاده از نگین فیروزه همراه با رشته هایی از مروارید در تزیین عمامه ها به منظور حفاظت از شخص و مصونیت از چشم زخم یکی از کاربردهای این سنگ در گذشته بوده است.
فیروزه در طی جنگهای صلیبی به اروپا راه یافت و از آن زمان با نام Turquios یعنی سنگ ترکی در میان انگلیسی زبانان شناخته شد.
ساکنان قدیمی نواحی جنوب، مرکز و شمال آمریکا نیز در دیر باز فیروزه را می شناختند و به خاطر رنگ و ویژگی های خاص این گوهر از آن استفاده می کردند. آنها در تزیین ماسک های مراسم مذهبی خود از تکه های فیروزه استفاده می کردند.
گروهی از بومیان شمال آمریکا جواهرات ترکیبی از نقره و فیروزه را جهت برقرار کردن ارتباط های آسمانی استفاده می کنند.
تبتی ها نیز در مراسم مذهبی خود از این گوهر استفاده می کنند. از دیگر باورهای قدیمی این است که فیروزه می تواند سوارکاران را از خطر افتادن از روی اسب محافظت نماید. حتی بسیاری از کارکنان خطوط هوایی و هوانوردان نیز به پیروی از این باور قدیمی یک تکه فیروزه را به عنوان سنگ اقبال همیشه به همراه خود دارند.
این سنگ معروف ترین شفا دهنده بیماری های فیزیکی و عاطفی است.
تاثیر فیروزه نیشابور بر بدن
این سنگ در درمان بی اشتهایی، سردرد، ترس، ناراحتی های گلو، ریه، آسم، عفونت ها، دندان ها، مشکلات شنوایی، فشار خون بالا، مشکلات معده، نقرس، مشکلات سیستم تنفسی و عفونت های ویروسی موثر است.
فیروزه برای بازسازی بافت عضلانی، تقویت کل بدن و تقویت سیستم ایمنی به کار می رود. این سنگ برای شل شدن عضلات و آرامش عمومی بدن استفاده می شود. ارتعاش فیروزه، ضد التهاب و برای بیماری های پوستی ناشی از استرس مفید است. فیروزه بر عملکرد متعادل غده تیموس اثر فراوان دارد.
تاثیر سنگ فیروزه بر روان
فیروزه به افزایش قدرت ارتباط با دیگران و بالا بردن مهارت های ارتباطی کمک می کند. این سنگ موجب برقراری وضوح ارتباط و درک خود و دیگران می شود. این سنگ برای ارتباط قلب و ذهن و بیان خواسته ها فوق العاده است. این سنگ برای افزایش استقرار مفید است و به Grounding stone مشهور است.
از بین بردن استرس و افسردگی، افزایش خرد، آرامش، قدرت ابراز وجود، خلاقیت، آرامش ذهن و بدن، تعادل عاطفی، موفقیت، حمایت از معنویت، ارتباطات صادقانه، دوستی، عشق، ثبات در روابط و وفاداری از اثر بخشیهای خوب این سنگ بر روان است.
فیروزه در سنگ درمانی نوین، برای کسانی که از افسردگی رنج می برند، توصیه می شود. پوشیدن فیروزه شادی بخش و برای افراد خجالتی و کم حرف مناسب است.
فیروزه و تاثیر متافیزیکی آن
فیروزه، سنگ حقیقت است و موجب اتصال با خود برتر می شود. این سنگ هماهنگ کننده بعد فیزیکی با عالم بالاست و برای سفرهای اختری نیز مناسب است. این سنگ انرژی حیات (چی) در مریدینها و تنظیم می کند و ریتم انرژی را متوازن نگه می دارد. فیروزه یین و یانگ را متعادل می کند.
تصفیه کننده روح و روان است و برای کسانی که به دنبال شفای عمیق روحی هستند مناسب است. این سنگ به افزایش قدرت طبیعی، گشودگی انرژیایی و توان شفاگری کمک می کند.
فیروزه بر کارکرد صحیح چاکراهای قلب و گلو تاثیر فراوان دارد. فیروزه سنگ ماه دسامبر یا آذرماه است.
اروپاییان از حلقه های ساخته شده از فیروزه به عنوان هدیه ای فراموش نشدنی یا سمبل پیام (مرا به خاطر داشته باش / مرا فراموش نکن) استفاده می کنند. هنگامی که فیروزه با نقره به کار می رود، محافظت و افزایش برکت و فراوانی را به همراه دارد.
فنگ شویی با سنگ فیروزه
فیروزه برای شمال و مرکز مناسب است و می توان از جفت آن برای روابط در جنوب غرب استفاده نمود همچنین یکی از سنگ های ثروت است که قرار دادن آن در جنوب شرق مکان مناسب است.
روش پاکسازی فیروزه ها
فیروزه را توسط دود دادن با مریم گلی و عود های پاک کننده همچنین عرق بهار نارنج، گلاب و نسترن پاکسازی نمایید.
این سنگ در برابر نور آفتاب حساس است پس از روش پاکسازی با نور خورشید برای این سنگ استفاده نکنید. این سنگ را از روغن، عرق بدن و مواد شیمیایی و آرایشی محافظت نمایید.
نمونه های زیبای زیور آلات با سنگ فیروزه
تهیه شده در ملک جاوید
نویسنده مطلب: شکوفه برزگر ملکی
برگرفته از کتاب سنگها و جواهر سنگ ها